PO RZECE - ZAŁĘCZE WIELKIE (28.09-01.10.2023)
festiwal Muzyki i Tradycji Województwa Łódzkiego 2023
Festiwal 𝐏𝐎 𝐑𝐙𝐄𝐂𝐄 w Załęczu Wielkim to okazja do bliższego spotkania z wciąż żywymi, muzycznymi tradycjami Ziemi Sieradzkiej – muzyką, śpiewem i tańcem.
Wydarzenie w portalu facebook: KLIKNIJ
IDEA: Wydarzenie wzorowane jest na letnich taborach węgierskich domów tańca (upowszechnionych w Polsce przez Stowarzyszenie Dom Tańca). Uczestnicy taborów przez kilka dni grają, tańczą i uczą się od zaproszonych muzykantów, śpiewaczek i tancerzy wiejskich. Cechą różniącą Tabor od typowych Festiwali jest brak konwencjonalnego podziału na artystów i publiczność, podejście alternatywne wobec konsumenckiego charakteru imprez związanych z popkulturą. Założeniem twórców Taboru jest czynny udział jego uczestników we wszystkich wydarzeniach poprzez taniec, naukę śpiewu i gry.
REGION: Na Terenie Ziemi Sieradzkiej rozpościerajacej się od wschodnich granic wielkopolskim, aż po zachodnie krańce Mazowsza znajdziemy do dziś charakterystyczną i unikalną gwarę, rękodzieło (piękne wycinanki i hafty), stroje oraz muzykę tradycyjną.
W sieradzkich kapelach najważniejszą rolę pełni skrzypek, który jest również skarbnicą repertuaru. Towarzyszą mu instrumenty pełniące funkcję rytmiczną: basy, bęben ze stalką lub bębenek obręczowy, zwany tutaj ciachotkiem.
Z licznych wywiadów wynika, że w XX wieku takim składom kapel towarzyszyły również klarnety lub kornety a także większa popularność zdobyły harmonie i akordeony (do dziś nazywane harmoniami).
W repertuarze tanecznym wiejskich kapel znajdziemy polki, chodzone, owijoki i obery. Niejednokrotnie są to melodie pochodzące od śpiewu i często towarzyszą im słowa przyśpiewek. Tradycyjny śpiew charakterystyczny dla Ziemi Sieradzkiej możemy usłyszeć na żywo sporadycznie u żyjących dziś jeszcze śpiewaczek starszego pokolenia lub u nielicznych ich kontynuatorek.
W repertuarze tanecznym wiejskich kapel znajdziemy polki, chodzone, owijoki i obery. Niejednokrotnie są to melodie pochodzące od śpiewu i często towarzyszą im słowa przyśpiewek. Tradycyjny śpiew charakterystyczny dla Ziemi Sieradzkiej możemy usłyszeć na żywo sporadycznie u żyjących dziś jeszcze śpiewaczek starszego pokolenia lub u nielicznych ich kontynuatorek.
MIEJSCE: Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy ZHP „Nadwarciański Gród” w Załęczu Wielkim położony jest na terenie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego, na prawym brzegu rzeki Warty. Załęczański Park Krajobrazowy utworzono w 1978 r. jako jeden z pierwszych parków krajobrazowych w Polsce. Zajmuje północno-wschodnią część Wyżyny Wieluńskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej zwanej Jurą Polską, zamykając od północy system jurajskich parków krajobrazowych.
WARSZTATY
1) warsztaty śpiewu dla zaawansowanych (7 godzin) - BRAK MIEJSC
Warsztaty przeznaczone dla osób, które miały już styczność ze śpiewem tradycyjnym - będziemy się skupiać na repertuarze, niuansach regionalnych i stylach wykonawczych, a w mniejszym stopniu na technice śpiewu i emisji głosu.
Na warsztatach poznamy różnorodny repertuar zebrany podczas badań terenowych (w latach 2008-2023) wciąż żywy w pamięci najstarszych śpiewaczek regionu sieradzkiego oraz zapisany w archiwach muzycznych. Na niektórych spotkaniach będziemy gościć mistrzynie śpiewu z regionu sieradzkiego m.in: Janinę Lipińską i Jadwigę Tomczyk.Warsztat będzie prowadzony przez Joannę Szaflik, rodowitą sieradzankę, która od dzieciństwa poznawała z przekazu rodzinnego repertuar regionalny oraz rozwijała dalej swoją pasję prowadząc badania terenowe i analizy archiwów muzycznych regionu.
2) warsztaty śpiewu dla początkujących (7 godzin) - BRAK MIEJSC
Warsztaty dla osób, które zaczynają podróż ze śpiewem tradycyjnym. W pierwszej kolejności zwrócimy uwagę na emisję głosu i techniki wykonawcze i naukę słuchania. Pracować będziemy na bazie repertuaru z sieradzkiego, głównie weselnym, lirycznym i dożynkowym.
Warsztat poprowadzi Joanna Skowrońska, etnolożka i śpiewaczka, z sąsiedniego regionu Łęczyckiego. Oba te obszary tworzyły niegdyś Ziemię Łęczycko - Sieradzką i do dziś obserwujemy liczne podobieństwa repertuarowe, rytmiczne.
3) Warsztaty śpiewu - praca z archiwami (4 godziny - piątek)
Na warsztacie nauczymy się w jaki sposób można pracować z nagraniami archiwalnymi, jak słuchać, na co zwracać uwagę. Jak wyciągnąć z nich to co charakterystyczne dla danego regionu i wykonawcy.
Joanna Gancarczyk – śpiewaczka, artystka plastyk, muzykantka, uczennica wiejskich muzykantów i śpiewaczek, nauczycielka śpiewu tradycyjnego. Od kilkunastu lat zbiera i wykonuje muzykę tradycyjną głównie Polski centralnej z okolic Łodzi. Mieszka w regionie Łęczyckim, gdzie bada i dokumentuje lokalne tradycje muzyczne (głównie śpiew tradycyjny) oraz organizuje warsztaty w relacji mistrz – uczeń i działania aktywizujące społeczność lokalną. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (w 2017 i 2021 r.) Na co dzień występuje w zespołach: Z lasu (śpiew), Kust (śpiew), Kożuch (basy, śpiew).
4) warsztaty instrumentalne - Orkiestra Nadrzeczna (7 godzin) - BRAK MIEJSC
Region sieradzki muzycznie leży – podobnie jak na mapie – pomiędzy Wielkopolską, a Mazowszem. Można tu znaleźć obok siebie wyrazisty, ostry rytm parzysty w polkach i pozawijaną melodię trójdzielną w owijokach. Na warsztatach przyjrzymy się im obu na przykładach z repertuaru Tadeusza Kraty i Stanisława Grzelczyka. Ze względu na charakterystykę regionu warsztaty przeznaczone są dla osób grających na instrumentach melodycznych – tym razem nie zapraszamy akordeonów i harmonii. Uczestnicy warsztatów zagrają do tańca na ostatniej zabawie.
Warsztat będzie prowadzony przez Marię Stepień - skrzypaczkę w lkapeli Dobrzeliniacy oraz w zespołach Kożuch, Radical Polish Ansambl, Raraszek, Trancexpress i Lunaria. Laureatka wielu nagród w konkursach muzyki ludowej i folkowej.
5) warsztat gry na bębnie obręczowym (3 godziny) - BRAK MIEJSC
Nauka najpopularniejszych układów rytmicznych przewijających się w twórczości regionalnych kapel z okolic Sieradza. Warsztat dla osób płynnie wykonujących podstawowe rytmy trójmiarowe i dwumiarowe i posiadających własny instrument (organizatorzy dysponują kilkoma bębenkami, w razie braku instrumentu, poinformuj nas o tym w formularzu). Na kilka dni przed warsztatami kursantki i kursanci otrzymają specjalnie przygotowane materiały dydaktyczne.
Prowadzenie: Mateusz Dobrowolski. Dziennikarz, bębnista, animator kultury, współtworzący polsko-białoruską grupę Hajda Banda / Гайда Банда. Prowadzi poświęcone bębnom obręczowym konto w serwisie Instagram - instagram.com/mat.dobro
Prowadzenie: Mateusz Dobrowolski. Dziennikarz, bębnista, animator kultury, współtworzący polsko-białoruską grupę Hajda Banda / Гайда Банда. Prowadzi poświęcone bębnom obręczowym konto w serwisie Instagram - instagram.com/mat.dobro
6) warsztat gry na basach (3 godziny)
Warsztaty basowania skierowane są do osób początkujących lub już basujących, a chcących zgłębić styl sieradzki. Zajęcia zostały opracowane na bazie nagrań archiwalnych, wywiadach i rozmowach ze skrzypkami. Niestety naszych czasów nie dożył żaden mistrz basowania grający długo w tradycyjnej autentycznej kapeli. Można zatem powiedzieć że materiał pochodzi z analiz, opracowań i rekonstrukcji. Wymagane jest posiadanie własnego instrumentu, gdyż organizatorzy dysponują tylko jednym dodatkowym instrumentem.
7) warsztat tańca (6 godzin)
a) Warsztaty w ciągu dnia: Na warsztatach tanecznych będziemy poznawać styl taneczny regionu sieradzkiego, dlatego w szczególności zapraszamy na nie osoby z podstawowymi umiejętnościami w zakresie polskich tańców tradycyjnych (polka, oberek), chcącymi je doskonalić i wzbogacić o elementy charakterystyczne dla tańców z ziemi sieradzkiej, m.in. owijoków oraz polek.
b) Warsztaty przed zabawami: warsztaty będą skierowane do osób rozpoczynających swoją przygodę z tańcem
Warsztaty poprowadzi Grzegorz Ajdacki - z wykształcenia geograf, z zamiłowania tancerz, regionalista, krajoznawca i etnograf. Od wielu lat zajmuje się niekonwencjonalnym podejściem do przekazywania praktycznej wiedzy o kulturze. Propaguje tradycyjne tańce i zabawy regionalne wśród dzieci, młodzieży i dorosłych prowadząc w wielu miejscach zajęcia, imprezy i projekty taneczne. Jednocześnie pogłębia swoją wiedzę, podróżując po kraju i ucząc się od wiejskich tancerzy.
8) warsztat gry na harmonii / akordeonie (1,5 godziny)
Na warsztacie nauczymy się kilku sieradzkich melodii z okolic Goszczanowa. Warsztat skierowany jest dla osób grających na akordeonach i harmoniach, ale inni instrumentaliści tez są na nim mile widziani.
Warsztat poprowadzi Janusz Urbaniak (ur. 1965) - akordeonista i harmonista spod Sieradza. syn znanego sieradzkiego skrzypka Mieczysława Urbaniaka. Był członkiem Kapeli "Znad Swędrni" i Kapeli Urbaniaków.
ZABAWY TANECZNE
Na 3 zabawach tanecznych (czwartek, piątek i sobota) usłyszymy muzykę m.in. z Ziemi Sieradzkiej, Wielkopolski, Kaliskiego i Kieleckiego - zagraną przez kilka pokoleń muzykantów i muzykantek m.in.: kapelę Józefa Tomczyka (Mroczki Małe) kapelę Lunaria (Poznań/Wrocław/Łódź), kapelę Lututowianie (Lututów), Martę Cichą (Chojne), kapelę Światowce (Poznań), Wieluńska Kapela Ludowa (Wieluń) oraz uczestników warsztatów instrumentalnych. Powyższa lista nie jest jeszcze zamknięta.
PROGRAM festiwalu PO RZECE w Załęczu Wielkim
+++
CZWARTEK 28.09
15:00 przyjazd uczestników
19:00 kolacja
20:00 zabawa taneczna przy muzyce granej na żywo poprzedzona warsztatem tańca
+++
PIĄTEK 29.09
9:00 śniadanie
10:00 - 11:30 WARSZTAT śpiewu - grupa zaawansowana - Joanna Szaflik / WARSZTAT gry na instrumentach - orkiestra nadrzeczna - Maria Stępień / WARSZTAT śpiewu - grupa początkująca - Joanna Skowrońska / WARSZTAT śpiewu – praca z archiwami – Joanna Gancarczyk
11:45 - 13:15 WARSZTAT gry na bębnie - Mateusz Dobrowolski / WARSZTAT gry na basach - Joanna Szaflik i Maria Stępień / WARSZTAT tańca - Grzegorz Ajdacki
14:00 obiad
15:00 - 17:00 WARSZTAT śpiewu - grupa zaawansowana - Joanna Szaflik / WARSZTAT gry na instrumentach - orkiestra nadrzeczna - Maria Stępień / WARSZTAT śpiewu - grupa początkująca - Joanna Skowrońska / WARSZTAT śpiewu – praca z archiwami – Joanna Gancarczyk
O 16:00 odbędzie się spotkanie ze śpiewaczką Sabina Trelą (połączone grupy śpiewu).
18:00 - 19:00 Spotkanie z etnografką Małgorzatą Dziurowicz-Kaszubą
19:00 kolacja
20:00 zabawa taneczna przy muzyce granej na żywo poprzedzona warsztatem tańca
+++
SOBOTA 30.09
9:00 śniadanie
10:00 - 11:30 WARSZTAT śpiewu - grupa zaawansowana - Joanna Szaflik / WARSZTAT gry na instrumentach - Orkiestra Nadrzeczna - Maria Stępień / WARSZTAT - śpiewu - grupa początkująca - Joanna Skowrońska
11:45 - 13:15 / WARSZTAT gry na bębnie - Mateusz Dobrowolski / WARSZTAT gry na basach - Joanna Szaflik i Maria Stępień / WARSZTAT tańca - Grzegorz Ajdacki / WARSZTAT gry na harmonii /akordeonie - Janusz Urbaniak
14:00 obiad
15:00 - 17:00 WARSZTAT śpiewu (grupy połączone) - Joanna Szaflik / Joanna Skowrońska - śpiewaczki z Mroczek Małych / WARSZTAT gry na instrumentach - Orkiestra Nadrzeczna - Maria Stępień / kapela Józefa Tomczyka
Godzina w grupach, godzina razem (w zależności od oceny prowadzących).
17:30-18:30 Orkiestra Nadrzeczna - próba
19:00 kolacja
20:00 zabawa taneczna przy muzyce granej na żywo poprzedzona warsztatami tańca
+++
NIEDZIELA 01.10
9:00 śniadanie
10:00 koniec doby hotelowej
11:00 spotkanie ze śpiewaczkami z Chojnego
14:00 obiad
15:00 kajaki (opłata dodatkowa) lub granie nad rzeką
W przypadku sprzyjającej aury pogodowej.
+++
KOORDYNACJA MERYTORYCZNA
Joanna Szaflik
KOORDYNACJA ORGANIZACYJNA
Piotr Baczewski
ORGANIZATORZY
Łódzki Dom Kultury / fundacja Muzyka Zakorzeniona / fundacja Po Staremu
PARTNER
Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy ZHP „Nadwarciański Gród” w Załęczu Wielkim
𝐅𝐨𝐫𝐦𝐮𝐥𝐚𝐫𝐳 𝐳𝐠ł𝐨𝐬𝐳𝐞𝐧𝐢𝐨𝐰𝐲: KLIKNIJ
𝐊𝐨𝐧𝐭𝐚𝐤𝐭:
Piotr Baczewski - 503 951 924
fundacja@muzykazakorzeniona.pl