Festiwal „PO RZECE. Tabor Opoczyński” w Poświętnem (pow. opoczyński) to okazja do bliższego spotkania z wciąż żywymi tradycjami pogranicza opoczyńsko-rawskiego.
TERMIN: 26-29 WRZEŚNIA 2024
IDEA:
Wydarzenie wzorowane jest na letnich taborach węgierskich domów tańca (upowszechnionych w Polsce przez Stowarzyszenie Dom Tańca). Uczestnicy taborów przez kilka dni obcują nie tylko ze sobą nawzajem, ale przede wszystkim uczą się tradycyjnych technik wykonawczych od zaproszonych muzykantów, śpiewaczek i tancerzy wiejskich, wspólnie grając, śpiewając i tańcząc. Cechami różniącymi Tabor od typowych festiwali jest brak konwencjonalnego podziału na artystów i publiczność oraz podejście alternatywne wobec konsumenckiego charakteru imprez związanych z popkulturą. Założeniem Taboru jest czynny, wspólny udział jego uczestników, ale także tych, od których można czerpać wiedzę, w wydarzeniach organizowanych w ramach Taboru. Każde z nich to szansa na spotkanie z wciąż żywymi tradycjami regionu, odzwierciedlającymi się w muzyce, pieśniach i tańcach.
REGION:
Opoczyńskie słynie z bogatych tradycji rękodzielniczych oraz muzycznych, znanych nie tylko w Polsce, ale i poza jej granicami. To region, w którym niegdyś w prawie każdej wiosce zamieszkiwali ludzie posiadający umiejętności gry na instrumentach. Muzyka i śpiew towarzyszyły niemal każdej aktywności. Ważnym elementem pograjek weselnych oraz wszelkich zabaw tanecznych był dobrze dobrany repertuar kapel. Zaczynano zazwyczaj od chodzonego, na wzór dworskich bali. Następnie grano tu do tańca charakterystyczne siarczyste oberki i skoczne polki. Początkowo kapele grające na podopoczyńskich wsiach opierały się na trzech instrumentach: skrzypcach, basie i bębnie obręczowym. Z czasem do składu kapel włączano baraban oraz harmonię trzyrzędową lub akordeon, które wyparły basy. Folklor opoczyński to nie tylko muzyka, śpiew i taniec, ale również bogactwo strojów ludowych, rękodzieła i obrzędów, odzwierciedlających historię oraz ducha regionu.
MIEJSCE: POŚWIĘTNE
Poświętne to wieś gminna położona pośród sosnowych lasów oraz pól Równiny Radomskiej. Pierwsza wzmianka nazwy wsi datowana jest na rok 1671, w związku z budową kościoła sanktuaryjnego na wschód od wsi Studzianna. Miejscowość do dziś szczyci się cennymi zabytkami architektury. Jednym z najważniejszych jest kompleks kościelno-klasztorny, czyli obecna Bazylika św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela w Studziannie – kościół wzniesiony na przełomie XVII I XVIII wieku, zwany perłą baroku województwa łódzkiego oraz klasztor Filipinów z 1776 roku, wraz z zabudowaniami towarzyszącymi. W piątkowe popołudnie zajrzymy nie tylko do tej wyjątkowej świątyni, ale także do tamtejszego muzeum sanktuaryjnego.
NOCLEGI: OŚRODEK MŁYNCZYSKO
Ośrodek konferencyjno-wypoczynkowy Młynczysko w Poświętnem, położony w bezpośrednim sąsiedztwie lasu, otoczony stawami rybnymi to miejsce łączące komfort i funkcjonalność. Oferuje zakwaterowanie w pokojach z łazienkami (w pokojach czajniki). Na terenie ośrodka działa sieć Wi-Fi.
WARSZTATY:
W ramach Taboru odbędą się warsztaty instrumentalne, taneczne, śpiewacze, a także warsztaty z zakresu plastyki papierowej, w trakcie których będzie można szlifować swe umiejętności z twórcami i twórczyniami kultywującymi tradycje pogranicza rawsko-opoczyńskiego.
1) DLA SKRZYPKÓW – skierowane do osób grających na skrzypcach, umiejących powtarzać melodię ze słuchu
Prowadzenie:
a) STANISŁAW WOLSKI (Drzewica)
Urodził się w 1928 roku w Radzicach Małych pod Opocznem. Przygodę z muzykowaniem rozpoczął wieku 17, od początku grał na skrzypcach. Po II wojnie światowej wielokrotnie grywał na zabawach wiejskich i weselach, samodzielnie lub ze znanym skrzypkiem opoczyńskim Janem Matysiakiem (na dwoje skrzypiec), a także z kapelą Adamusów.
Moderacja warsztatu: Kapela Agospowicza
b) JAN KĘPA (Bobrowiec)
Uczeń legendarnego Jędrzeja Chabra, praktykował grę na setkach wesel i tysiącach zabaw. Doskonale obeznany z archaicznymi, rzeczyckimi mazurkami, chętnie grywał też na trąbce modne szlagiery.
Moderacja warsztatu: Jakub Szwachła
c) ROMAN WOJCIECHOWSKI (Tomaszów Mazowiecki)
Skrzypek i saksofonista pochodzący z Ciebłowic. Gra melodie zapamiętane w dzieciństwie na zabawach i weselach. Wyjątkowo bogaty repertuar, zwłaszcza tańców trójmiarowych (oberków), dobra technika, płynność gry i cechy stylu wykonawczego przejęte od tradycyjnych muzykantów, pozwalają jednoznacznie stwierdzić, że jest obecnie jednym z najwybitniejszych skrzypków regionu opoczyńskiego w województwie łódzkim.
Skrzypek i saksofonista pochodzący z Ciebłowic. Gra melodie zapamiętane w dzieciństwie na zabawach i weselach. Wyjątkowo bogaty repertuar, zwłaszcza tańców trójmiarowych (oberków), dobra technika, płynność gry i cechy stylu wykonawczego przejęte od tradycyjnych muzykantów, pozwalają jednoznacznie stwierdzić, że jest obecnie jednym z najwybitniejszych skrzypków regionu opoczyńskiego w województwie łódzkim.
2) DLA HARMONISTÓW, AKORDEONISTÓW – skierowane do osób grających na harmoniach, akordeonach, umiejących powtarzać melodię ze słuchu. Do udziału w warsztatach dopuszczamy także osoby grające na innych instrumentach melodycznych.
PROWADZENIE:
a) RADOSŁAW BINIEK (Opoczno)
Pochodzi ze znanej w okolicach Opoczna muzycznej rodziny. Początkowo uczył się w szkole muzycznej I stopnia gry na akordeonie, jednak jako nastolatek odkrył dla siebie harmonię trzyrzędową. Gra w Rodzinnej kapeli Bińków, kapeli Romana Wojciechowskiego oraz w Zespole Pieśni i Tańca Ziemi Opoczyńskiej „Tramblanka”.
b) WŁADYSŁAW GMAJ (Glina)
Słynny akordeonista z Gliny, członek i założyciel kapeli Gmajów. Jeszcze przed założeniem Kapeli Gmajów grał z miejscowymi muzykantami, takimi jak Skiba czy Kieliszek. To właśnie od Józefa Kieliszka, skrzypka z Gliny Władysław pobierał pierwsze nauki muzyczne. Już w młodym wieku zaczęło się w nim rozwijać zamiłowanie do muzyki, a pierwszy raz na akordeonie zagrał na jednym z wesel, mając zaledwie 7 lub 8 lat.
3) DLA BĘBNISTÓW, BARABANISTÓW – skierowane do bębnistów, barabanistów posiadających podstawowe umiejętności gry na instrumencie, organizatorzy posiadają bardzo ograniczoną liczbę instrumentów, preferowane jest więc posiadanie własnego.
Moderacja: Mateusz Dobrowolski
PROWADZENIE:
a) BOGDAN LIPSKI (Tomaszów Mazowiecki)
Jako bębniarz grywał z wieloma kapelami i zespołami w regionie Opoczyńskim, m.in. „Drygant”, „Opocznianka” i „Tramblanka”. Gra na bębenku obręczowym oraz barabanie ze stalką. Obecnie bębnista słynnej kapeli Romana Wojciechowskiego.
b) BOGDAN STANKIEWICZ (Wałowice)
Niekwestionowany mistrz tańca, okrzyków i przyśpiewek oberkowych. Tych ostatnich ma zawsze w zanadrzu nieograniczenie wiele, a kolejne układa na bieżąco, podczas gry. Bębni wyraziście podkreślając akcenty.
4) TANIEC – skierowane do osób posiadających podstawowe umiejętności taneczne.
PROWADZENIE:
a) MIROSŁAW CIELUCH (Opoczno)
Od najmłodszych lat związany z folklorem, jako tancerz działa nieprzerwanie od 1973 w Zespole Pieśni i Tańca Ziemi Opoczyńskiej „Tramblanka”, z którym koncertował na wielu festiwalach w kraju i za granicą.
b) BARBARA STĘPIEŃ (Sitowa)
Tańcem i śpiewem ludowym interesowała się od najmłodszych lat. Chodząc na wesela z rodzicami uczyła się tańca i przyśpiewek ludowych przekazywanych przez babcię. Oberka, który królował wtedy na weselach i potańcówkach wiejskich, uczył ją ojciec. W roku 2000 zapisała się do lokalnego zespołu ludowego „Sitowianki”, który obecnie wchodzi w skład większej formacji, jaką są „Opoczyńskie Nuty”.
5) ŚPIEW – skierowane do osób posiadających co najmniej podstawowe umiejętności w zakresie śpiewu.
PROWADZENIE:
a) ANNA WĄSIK (Bukowiec Opoczyński)
Od najmłodszych lat związana ze śpiewem, którego uczyła się od swojej mamy i babci, a w szczególności biorąc udział w weselach, również jako starsza druhna. Obecnie ze względu na stan zdrowia nie bierze udziału w występach scenicznych, ale wciąż jest źródłem melodii i tekstów opoczyńskich.
Moderacja: Kamila Biniek
b) MIROSŁAW CIELUCH (Opoczno)
Od najmłodszych lat związany z folklorem, jako tancerz działa nieprzerwanie od 1973 w Zespole Pieśni i Tańca Ziemi Opoczyńskiej „Tramblanka”, z którym koncertował na wielu festiwalach w kraju i za granicą. Jest niezastąpionym śpiewakiem, od 2010 roku śpiewa z zespołem śpiewaczym z Woli Załężnej k. Opoczna, który wchodzi w skład większej formacji, jaką są „Opoczyńskie Nuty”.
Moderacja: Witek Wojciechowski i Antek Hasso-Agopsowicz
c) URSZULA TOMASIK (Ziębów)
Od najmłodszych lat znana była w swojej okolicy z talentu wokalnego. W wieku szesnastu lat trafiła do zespołu „Opocznianka”, gdzie przez długi czas była jedną z jego głównych solistek. Potem śpiewała i tańczyła również w Zespole Pieśni i Tańca Ziemi Opoczyńskiej „Tramblanka”, równolegle funkcjonując w środowisku wiejskim jako śpiewaczka weselna.
Moderacja: Joanna Skowrońska
d) ZOFIA GAJDA (Aleksandrów Łódzki)
Przyśpiewek i pieśni ludowych nauczyła się od swojej babci. Brała udział w niejednym tradycyjnym weselu, na których nie tylko przyśpiewywała, ale także tańczyła tradycyjne tańce, charakterystyczne dla regionu opoczyńskiego. Przyśpiewki zna i tworzy na niemal każdą okoliczność.
Moderacja: Joanna Gancarczyk
6) PLASTYKA PAPIEROWA – skierowane do osób pragnących spróbować swoich sił w zakresie rękodzieła charakterystycznego dla regionu opoczyńskiego, pod okiem twórczyń ludowych powstaną wycinanki oraz kwiaty z bibuły.
ZABAWY TANECZNE:
Na potańcówkach w czwartkowy, piątkowy i sobotni wieczór usłyszymy muzykę zagraną przez kilka pokoleń muzykantów i muzykantek:
Stanisława Wolskiego (Drzewica), Kapelę Agopsowicza (Warszawa), Rodzinną Kapelę Bińków (Opoczno), kapelę Szwachła/Blachowska/Kalita (Warszawa), Kapelę Romana Wojciechowskiego (Opoczno/Tomaszów Mazowiecki), Kapelę Władysława Gmaja (Glina/Bobrowiec), Kapelę Pauli Kinaszewskiej (Warszawa), Franciszka Stalengę (Puławy) oraz Zbyszka Ciechowicza z Ogniskiem Muzyki Tradycyjnej w Rdzowie.
Wstęp na zabawy jest bezpłatny.
WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE:
1) Zwiedzanie Bazyliki św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela, Sanktuarium Matki Bożej Świętorodzinnej oraz Muzeum Sanktuaryjnego.
2) Spotkanie z etnomuzykologiem dr Janem Łuczkowskim.
3) Udział w corocznym odpuście św. Michała Archanioła w Studziannie-Poświętnem, z możliwością wspólnego muzykowania podczas wydarzenia oraz udziału w zabawie tanecznej.
KOSZT UDZIAŁU W WYDARZENIU
500 zł. - pakiet PILICA - obejmuje: udział we wszystkich warsztatach, 3 noclegi, 3 śniadania, 2 obiady i 3 kolacje
300 zł. - pakiet DRZEWICZKA - obejmuje: udział we wszystkich warsztatach i 3 noclegi + śniadania
200 zł. - pakiet SŁOMIANKA - obejmuje: udział we wszystkich warsztatach i 2 obiady
Jeśli zamierzacie przyjechać później / wyjechać wcześniej - odliczymy od w/w kwot koszt posiłków podczas rezerwacji miejsca na Taborze.
FORMULARZ REJESTRACYJNY
PROGRAM WYDARZENIA:
CZWARTEK – 26 września 2024
19:00 kolacja
20:00 zabawa taneczna – Rodzinna kapela Bińków, Stanisław Wolski i kapela Agopsowicza.
PIĄTEK – 27 września 2024
9:00 – 10:00 śniadanie
10:00 – 11:00 warsztaty tańca
11:30 – 13:30 warsztaty instrumentalne / warsztaty plastyki papierowej
14:00 – 15:00 obiad
15:00 – 17:00 zwiedzanie Bazyliki św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela, Sanktuarium Matki Bożej Świętorodzinnej oraz Muzeum Sanktuaryjnego
17:00 – 18:30 warsztaty śpiewacze i instrumentalne
19:00 – 20:00 kolacja
20:00 zabawa taneczna – Kapela Romana Wojciechowskiego i kapela Szwachła/Blachowska/Kalita
SOBOTA – 28 września 2024
9:00 – 10:00 śniadanie
10:00 – 11:00 warsztaty tańca
11:30 – 13:30 warsztaty instrumentalne / warsztaty plastyki papierowej
14:00 – 15:00 obiad
15:00 – 16:00 sjesta
16:00 – 17:00 wykład dra Jana Łuczkowskiego o muzyce opoczyńskiej
17:00 – 18:30 warsztaty śpiewacze i instrumentalne
19:00 – 20:00 kolacja
20:00 zabawa taneczna – Kapela Gmaja, Kapela Pauli Kinaszewskiej, Kapela Franciszka Stalengi oraz Zbyszek Ciechowicz i Ognisko Muzyki Tradycyjnej w Rdzowie
NIEDZIELA – 29 września 2024
9:00 - 10:00 śniadanie
10:00 – 11:30 warsztaty śpiewacze
14:00 śpiewy w kościele św. Anny
ORGANIZATORZY: Łódzki Dom Kultury oraz fundacja Muzyka Zakorzeniona
PARTNERZY: Gmina Poświetne oraz Muzeum Regionalne w Opocznie
SZTAB ORGANIZACYJNY: Piotr Baczewski (fundacja Muzyka Zakorzeniona), Joanna Skowrońska (fundacja Muzyka Zakorzeniona), Kamila Biniek, Ewelina Kurkowska (Łódzki Dom Kultury) oraz Andrzej Białkowski (Łódzki Dom Kultury).
